روش های نوین سد سازی و بتن ریزی
بتن یکی از مصالح بسیار کاربردی است که از آن برای ساخت سازههای گوناگون نظیر سدها استفاده میکنند و همینطور برای افزایش کیفیت، مقاومت و استحکام آن در برابر عوامل مخرب محیطی و بهبود ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آن، از افزودنیهای مختلف بتن مورد استفاده قرار میگیرد. در این بلاگ قصد داریم به روشهای نوین سد سازی و بتن ریزی بپردازیم، لطفا تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
هدف از ساخت سد چیست؟
سدها به عنوان منبع آب دارای مزیتهای زیادی هستند. زمانی که جریان آب اضافی وجود دارد، سدها آب را ذخیره میکنند. همچنین ساخت سد میتواند چندین هدف مختلف داشته باشد که در متن زیر به مهمترین کاربردهای آن خواهیم پرداخت:
• آبیاری:
از آب ذخیره شده در سدها میتوان جهت آبیاری به کار گرفت. در حقیقت این آب به کشاورزان کمک میکند تا بر اساس آن برای محصولاتشان برنامهریزی کنند و سبب عرضه بیشتر غذا در جامعه شوند.
• تولید برق:
یکی از مزایای اصلی سد، تولید برق میباشد؛ زیرا این کار چندین مزیت زیست محیطی مانند انعطافپذیری، مقرون به صرفه بودن و تجدیدپذیر بودن را دارد. همچنین یک سد بعد از ساخته شدن میتواند برق ثابتی تولید نماید و هیچ احتیاجی به سوخت به منظور تولید آن وجود ندارد.
• ذخیره آب:
سد سازی دارای ویژگیهایی است که بارزترین آن ذخیره آب میباشد. در واقع از آب ذخیره شده میتوان در قسمتهای مختلف نظیر کشاورزی، شیلات و … استفاده نمود.
• کنترل سیل:
در هنگام سیل، میتوان از سدها جهت کنترل جریان آب به کار گرفت؛ در نتیجه مدیریت شرایط بسیار راحتتر میشود و همینطور از ایجاد مشکلات بعدی جلوگیری میگردد.
• اهداف تفریحی:
سدها میتوانند برای اهداف تفریحی نیز مورد استفاده قرار بگیرند. آبهای پشت سد آرام هستند و به همین خاطر میتوانند محیطی فوقالعاده برای قایقرانی، قایق سواری و شنا باشند. البته افراد میتوانند از این فرصت برای لذت بردن از طبیعت و ورزش در آب استفاده کنند.
روش اجرای قالببندی سد بتنی
مهمترین و اصلیترین مرحله در فرآیند بتنریزی و ساخت یک سد، قالببندی برای بتن ریزی میباشد که در صورت استاندارد نبودن، تمامی این فرآیند دچار مختل خواهد شد. در حقیقت سدها توسط ابعاد بزرگی که دارند، به طور معمول به صورت لارج پانل قالببندی میشوند که این فرآیند را میتوان تحت روشهای رایج مختلف بتن ریزی انجام داد. در متن زیر به شرح این روشها میپردازیم:
• روش بالا رونده:
این مورد یکی از رایجترین روشها برای قالببندی سد میباشد. همچنین این روش به دو صورت انجام میگردد که عبارتند از مدولاور و دوکا که مدل دوکا رواج بیشتری دارد. البته قالببندی بالا رونده برای سازههای عمودمی کاربرد دارد و همان گونه از نام آن مشخص است، همزمان با سپری شدن فرآیند ساخت، این قالب هم به سوی بالا حرکت میکند.
این روش نه تنها بهترین روش برای قالببندی سد بوده، بلکه برای ساخت تمامی سازههای بزرگ نیز روشی مناسب و استاندارد محسوب میگردد. علت این موضوع هم سرعت اجرای بالا، مناسب بودن هزینه و همینطور کیفیت و کارایی بسیار عالی حتی در دشوارترین شرایط ساخت و ساز است.
• روش سنتی:
این روش بتنریزی، قدیمیترین راه برای این کار بوده و امروزه رواج بسیار کمتری نسبت به روش بالا رونده دارد. البته بهتر است بیان شود که این روش بسیار کارآمد است و بتنریزی از طریق آن هیچ گونه مشکلی ندارد و فقط نقطه ضعف روش سنتی، اجرای سخت و هزینهبر آن میباشد. توجه داشته باشید که در این روش ابتدا انواع گوناگون قالب را به همدیگر وصل کرده و سپس به محل پروژه منتقل میکنند.
پس از بتنریزی در یک لایه، قالبها باز شده و با به کارگیری از سکوهای ویژه به بخشهای بالاتر سازه منتقل گردیده و سپس محکم میشود و این فرایند تا تمام شدن ساخت سد ادامه مییابد. همچنین علاوه بر وقت و انرژی زیادی که برای قالببندی بتن با این روش نیاز است، بایستی بدانید که ریسک این کار با روش سنتی بالاتر از روش مدرن بالا رونده بوده و احتمال اشتباه در فرآیند بتن ریزی افزایش مییابد.
انواع قالب مورد استفاده در قالببندی سد
به طور کلی انواع قالبهای گوناگونی با جنسها و ساختارهای مختلفی وجود دارند که میتوانند در ساخت انواع سازهها کاربرد داشته باشند. در واقع انتخاب قالب بایستی براساس یکسری فاکتورها نظیر فشار و ارتفاع بتنریزی صورت گیرد؛ ولی به طور کلی این کار بر عهده مهندس ناظر پروژه میباشد. در متن زیر به برخی از رایجترین انواع قالب مورد استفاده در سدسازی اشاره خواهیم کرد:
• قالب چوبی:
قالب چوبی یکی از قدیمیترین انواع قالب برای هر نوع بتنریزی بوده که در حال حاضر در اکثر صنایع کاربرد دارد. مونتاژ و تغییر سایز این قالبها بایستی در کارگاه صورت بگیرد و همین امر سبب تلف شدن وقت زیادی میشود. البته جدا از این مبحث، قالبهای چوبی به رطوبت بسیار حساس بوده و به مرور زمان دچار اعوجاج میشوند.
• قالب آجری:
قالب آجری، قالبهایی هستند که پس از اجرا، در سازه باقی میمانند و معمولا باز نمیشوند. در واقع این قالبها اغلب برای قالببندی فونداسیون مورد استفاده قرار میگیرند و به طور معمول برای بتنریزی سد مناسب نمیباشند؛ زیرا پس از اجرا نیاز به نگهداری دارند.
• قالب فلزی:
قالبهای فلزی رایجترین قالبها برای قالببندی سد هستند. همچنین این قالبها به سرعت اجرا میگردند، مقاومت بسیار بالایی دارند و نیازی به نگهداری خاصی ندارند و از همه مهمتر بتن خشک شده در آنها به شدت صاف و صیقلی خواهد بود.
مواد افزودنی بتن
مواد افزودنی بتن به دو دسته کلی تقسیمبندی میشوند که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم:
1. مواد معدنی
2. مواد افزودنی شیمیایی
مواد افزودنی شیمیایی نیز بر اساس نوع عملکرد خود به گروههای مختلف اعم از هوازا، کاهندههای آب، کنگدگیرندهها و … تقسیمبندی میگردند.
دلایل کاربرد مواد افزودنی در بتن سدها امتیازات فیزیکی و اقتصادی قابل ملاحظهای که مواد افزودنی برای بتن ایجاد میکنند از یک طرف و در بسیاری موارد مزیتهای فنی از طرف دیگر، موجبات رشد روزافزون کاربرد، این موارد را در بتن فراهم آوردهاند؛ بلکه امکان به کارگیری وسیعتری از مواد متشکله در مخلوط را نیز به وجود آورندهاند.
سخن پایانی
به طور کلی سدها به عنوان سازههای مهم در مدیریت منابع آبی و تامین آب و تولید برق برای جوامع اهمیت بسیار زیادی دارند. البته در بیشتر موارد سدسازی نیازمند استفاده از روشهای پیچیده و مواد ساختاری متنوعی میباشد. همچنین ژئوستنتتیک به عنوان یک راهکار نوین و موثر در سدسازی شناخته میشود که دارای مزایای زیادی برای سدها است.
همچنین توجه داشته باشید که انتخاب قالب مناسب برای هر پروژه به عواملی اعم از شرایط محیطی، نوع طرح سازه و نیاز خاص پروژه بستگی دارد. در این بلاگ به روشهای نوین سدسازی و بتنریزی پرداختیم، از شما دوستان عزیز تشکر میکنیم که تا انتهای این مطلب ما را همراهی کردید.
چنانچه نیازمند انواع نمد ژئوتکستال برای مصارف نمد عایق رطوبتی، نمد زیرسازی جاده، نمد سدسازی، نمد زیرسازی راه آهن، نمد زهکشی و نگهداری مایعات، نمد خطوط گاز، نمد کنترل فرسایش خاک، نمد صنایع خودرو، نمد چرم سازی، نمد صنعت پوشاک هستید به راحتی میتوانید با تیم مهندسی شرکت لایی ابرینه در تماس باشید.